Uit! Serotonine, de geweldige nieuwe roman van de Franse schrijver Michel Houellebecq. Aanrader, maar niet geschikt voor gevoelige lezers.
Florent-Claude Labrouste is een loser. Dat vindt hij van zichzelf. Zijn job (hij werkt voor het Franse ministerie van landbouw) is een mislukking, hij leeft in zijn appartementje op antidepressiva en vertelt in Serotonine hoe het zover is gekomen. Mislukte relaties met vrouwen lopen als een rode draad door zijn leven. Dit is een fragment over de Deense Kate:
“We hadden de wereld kunnen redden, en we hadden de wereld in een oogwenk kunnen redden, in einem Augenblick, maar we hebben het niet gedaan, nou ja ik heb het niet gedaan, en de liefde heeft niet gezegevierd, ik heb de liefde verraden en vaak als ik niet in slaap kan komen dat wil zeggen bijna elke nacht hoor ik in mijn arme hoofd weer het bericht op haar antwoordapparaat, ‘Hello this is Kate leave me a message’, en haar stem was zo fris, het leek alsof je aan het eind van een stoffige zomermiddag onder een waterval dook, je voelde je meteen schoongewassen van elke bezoedeling, elke eenzaamheid en elk kwaad.” (p. 85)
Florent-Claude Labrouste is ook geobsedeerd door seks. Hij omschrijft elke relatie, elke ontmoeting met een vrouw in seksuele termen en seks is hetzelfde als pornografie.
Houellebecq stelt de depressie en complete apathie van zijn hoofdpersonage ironisch voor als een soort boeddhistische staat van belangeloos-zijn, de ultieme aanvaarding van alles zoals het is, de omkering van mindfulness. Hij kan het leven niet meer aan; hij is klaar om het op te geven.
“God had me volgens mij een eenvoudige, oneindig eenvoudige natuur gegeven, het was eerder de wereld om me heen die complex was geworden, en nu had ik een toestand bereikt waarin de wereld té complex werd, ik kon de complexiteit van de wereld waarin ik geworpen was gewoon niet meer aan…” (p.251, 252)
Zo beschrijft Michel Houellebecq het leven in de 21ste eeuw in Frankrijk. Het beeld is afschuwelijk: een dodelijk vermoeid individu, mislukt in de liefde, hopeloos in het leven. De mens is alleen en verloren in een samenleving die vooral gerund wordt om bedrijven winst te laten maken. Serotonine is een cultuurkritiek, en tegelijk een genadeloze afrekening met de gevolgen van onze economie.
En zo is Houellebecq zoals steeds ook weer erg politiek: door de keuze voor een vrije markt in een verenigd Europa is er voor de Franse landbouwers geen alternatief: de keuzes zijn gemaakt, de ondergang is onontkoombaar. Een gewelddadige scène van boerenprotest naar het einde van het boek toe wordt gezien als een voorspelling van het protest van de gele hesjes.
Michel Houellebecq beschrijft adequaat en als het ware zonder enige vooringenomenheid wat hij rondom zich ziet. Hij vertelt over de meest bizarre menselijke gedragingen alsof ze doodnormaal zijn en houdt ons op die manier een spiegel voor. Hij is hilarisch en snoeihard, gek en geniaal.
Zo is Serotonine weer een magistrale parodie op onze samenleving vol individualisme en angst, geschreven door de strafste en wellicht meest relevante auteur van onze tijd.
